رادیومهر؛ پویش برای شهید
پویشی مردمی برای قهرمان های بزرگ شهر
كادو دونی: یك جمع جوان و باتجربه، پویشی را در شبكه های اجتماعی راه انداخته اند تا برای شادی دل مادران شهدا و حفظ ارزش تاریخی گلزار شهدای بهشت زهرا، سنگ مزار شهدا را رسوب زدایی و رنگ آمیزی كنند.
مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی نماید.
فایل آن را از اینجا دانلود كنید: audio/mp3 دانلود
مجله مهر- فاطمه باقری: زندگی در گلزار شهدا هیچ وقت نمی ایستد. دلیلش هم قصه دلدادگی مادرها و پسرهاست. مادرهایی كه سالهاست آخر هفته را می آیند تا برای خانه آخر پسرشان مادری كنند. گهگاه بین قطعه های خلوت گلزار شهدا قدم بزنید تا مادرهایی را پیدا كنید كه چادر به كمر بسته اند و با همان قامت تا شده و دست های لرزان به هر زحمتی كه هست حوالی مزار را با حوصله آب و جارو می كنند؛ غبار از قاب عكس پسر قهرمانشان پاك می كنند و قرآن و آینه و تسبیح توی جیب هایش را با سلیقه ای مادرانه دوباره می چینند. دلشان كه راضی شد، می نشینند به قرآن خواندن و چشم به راه می مانند تا با میوه و خرما از زائرین شهدا پذیرایی كنند. اما پس از سالها، همه چیز آن طور كه می خواهند تر و تازه نمی ماند. جرم و رسوب سیاه روی مزارها می نشیند و باد و باران و آفتاب و... كم كم حجاری و رنگ و روی سنگ مزارها را از بین می رود. حالا چند جوان پویش «برای شهید» را در شبكه های اجتماعی راه انداخته اند تا همراه مردم، سنگ مزار شهدا را درست و اصولی رسوب زدایی و رنگ آمیزی كنند. می گویند هم می خواهیم دل مادران شهدا را شاد نماییم، هم هوای میراث ملی كشورمان را داشته باشیم.
رزمنده ها حتی پیش از ما آستین بالا زدند!
زیر سایه بان بزرگ قطعه پنجاه و سه، مردها مشغول رسوب زدایی با دستگاه هستند و چند ردیف قبل تر، خانم ها و خانواده ها هم سنگ مزارهای رسوب برداری شده را با دستمال آغشته به رنگ پاك كن تمیز می كنند تا به مرحله رنگ آمیزی برسد. با «مهدی آیت» بعنوان مدیر این گروه صحبت می نماییم كه شغل خودش پژوهش و مستندسازی است. می گوید رفت و آمد زیاد او و دوستانش به بهشت زهرا و این پنج-شش سال آخر، هر هفته سبب شده بود نگاهشان با كسی كه گذری و اتفاقی به بهشت می آمد تفاوت داشته باشد: « در این مدت دیدیم خیلی از سنگ مزارهای قدیمی شهدا سیاه شده است، از طرفی دغدغه های خانواده های شهدا را هم می شنیدیم. شاید برای ما اهمیت زیادی نداشته باشد، اما همین رسوب سنگ ها، غمی به دل مادر شهید می آورد كه حالا چه كار كنم؟ تصمیم گرفتیم كاری نماییم. با دوستانم جمعی را تشكیل دادیم؛ یكی فرزند شهید بود، یكی مدافع حرم، یكی از رزمندگان دفاع مقدس و...»
تحقیق مهدی آیت و دوستانش از یك سال قبل شروع می گردد. آنها تلاش می كنند به صورت تجربی به موادی برسند كه جرم سی-چهل ساله روی این سنگ مزارها را تمیز كند و البته صیقل سنگ را هم از بین نبرد؛ چون می بینند صیقل كه نباشد، جِرم پذیری سنگ بالا می رود: « ما یك اسكاچ صنعتی به دستگاه پولیشر می بندیم كه صرفا رسوب را برمی دارد. یعنی سنگ یا سیم ظرفشویی نیست كه آسیبی به سنگ مزار برساند. البته در همین مرحله تحقیقات بودیم كه فهمیدیم قبلا چرخ اختراع شده! رزمندگان شریف گردان انصارالرسول(ص) كه همین جا ایستگاه صلواتی دارند، چندهزار مزار شهید را با همین چیزی كه به آن رسیده ایم، رسوب برداری كرده اند. اما كار ما تكمیلی است؛ یعنی هم رسوب برداری می نماییم و هم رنگ آمیزی. ما از رنگ اتومبیل استفاده می نماییم كه از رنگ روغنی ساختمانی براق تر و ماندگارتر است. خیلی ها را دیده ایم كه ذوقی می آیند و نوشته ها و طرح های سنگ مزارها را رنگ می كنند، اما همه آنها رنگ روی رنگ قدیمی می زنند. این كار رنگ را پوسته پوسته می كند و با پر شدن گودی خطوط، زیبایی و لطافت حجاری سنگ از بین می رود. ما اول رنگ قدیمی را پاك می نماییم و در جستجویمان به رنگ پاك كنی رسیده ایم كه مناسب این كار است. »
عوض كردن سنگ مزار شهید، یك اشتباه بزرگ
صبح گلزار شهدا مثل همیشه پر از سكوت و آرامش است؛ اما این دفعه جز آواز گنجشك ها و صدای گاه به گاه مداحی و زیارتنامه، صدای دستگاه رسوب برداری هم از قطعه پنجاه و سه به گوش می رسد. می پرسیم از سمت مدیریت بهشت زهرا نظارتی روی درست یا نادرستی این كار هست؟ «ببینید، كار ما تعمیر و مرمت نیست. كار ما مثل همان مراسم غبار روبی آخر سال است، این دفعه در قالب جرم گیری و رسوب زدایی و رنگ آمیزی. ما اصل را بر این گذاشتیم كه امانت دار باشیم. یعنی رنگی كه از اول روی سنگ بوده همان را تكرار می نماییم. همان چیزی كه خود خانواده شهید دوست دارد. یعنی بیاید و ببینید مزار مثل روز اول است. اتفاقا گاهی زائران یا خود خانواده شهدا از سر دلسوزی كاری كرده اند كه بدتر به سنگ ها صدمه زده است. مثلا برای تمیز كردن سنگ، جوهر نمك ریخته اند كه سبب شده سنگ بسوزد و صیقلش از بین برود. از طرفی آب بهشت زهرا آهك زیادی دارد و وقتی مزار را با این آب می شوییم و بعد سنگ را خشك نمی نماییم، رسوب بدی می گیرد. عوض كردن سنگ مزار هم بخشی از اشتباه خانواده هاست. خانواده های شهدا به جهت اینكه كاری برای شهید انجام بدهند به اشتباه فكر می كنند باید سنگ را عوض كنند. چون ترك دارد یا رسوب گرفته، اما سنگ های دهه شصت دیگر پیدا نمی گردد. الان فقط سنگ گرانیتی مشكی هست؛ همین الان می توانید بروید ببینید سنگ شهید مدافع حرم سال ۹۴چطور رسوب گرفته.»
گلزار شهدا یك فرهنگستان بی نظیر است
تلاش اعضای پویش «برای شهید» این است كه رسوب زدایی اصولی سنگ مزار، جانشین تعویض آن شود. می گویند تعویض سنگ قبور شهدا حتی از لحاظ قانونی اشكال دارد؛ قانونی كه خیلی ها از آن بی خبریم: « چه بنیاد شهید و چه حتی خانواده شهدا با تعویض سنگ مزار یك كار غیرقانونی انجام می دهند. به باعث ماده ۵۶۴ كتاب پنجم قانون مجازات اسلامی بخش مجازات های بازدارنده، هركس آثاری را كه در لیست آثار ملی ثبت شده باشد مثل گلزار شهدای تهران، بدون مجوز سازمان میراث فرهنگی تعمیر، تخریب، مرمت یا حتی توسعه ابنیه بدهد، ضمن جبران خسارت، به سه ماه تا دوسال حبس محكوم می گردد. گلزار شهدا جز اینكه یك فضای زیارتگاهی است، چهار دهه زمان را سپری كرده و موزه هنر مردمی كشور است. چون هیچ بنای دیگری را مردم خودشان خلق نكرده اند، اما این یكی را فقیر و غنی خودشان ساخته اند. از طرفی باورها، افكار و عقاید شهید و خانواده اش روی سنگ منعكس شده است. این گلزار شهدا یك فرهنگستان بی نظیر است كه هر تغییر شكل آن، یك جور تخریب است. شهدا تاریخ و فرهنگ دارند. این گلزار محصول كارخانه ای نیست كه پشت هم سنگ قبر تولید كرده باشد.»
ظرافت های طراحی شده روی سنگ مزار و اطلاعاتی كه روی آن نوشته شده، بخش دیگری از ارزش تاریخی گلزار شهداست: « جز این، گلزار شهدا سند است. یعنی عملیاتی در فكه را از سنگ مزار شهید می گردد فهمید. یك سری كلمات و عبارات پشتوانه دار هم روی سنگ مزار نوشته شده كه اگر حذف شود انگار بخشی از تاریخ حذف گردیده است. چیزهایی مثل بمباران شهری، بمباران شیمیایی، ساواك، شكنجه، نهضت، امام، انقلاب، صدام، دشمن، استكبار و... حالا چطور می گردد برای نسل پس از بمباران شهری و شهدای گیشا و خزانه و... گفت؟! چطور باور كنند مثلاً مردم تهران هم در خانه هایشان قربانی بمباران دشمن شده اند؟! جز سنگ نوشته كه حافظه تاریخی مردم را رقم می زند، ركن دوم «حجاری» است. هر گل، شمع، دفتر و كبوتری كه روی سنگ ها حجاری شده، نماد چیزی است. مثلاً كبوتر نماد پرواز از قفس تن و شمع نشان داغداری بازماندگان و روشنی راه شهداست. متاسفانه به بهانه رسوب زدگی و جرم گرفتگی سنگ عوض می شود، به جای آن سنگ های متحدالشكل می گذارند و فقط اطلاعات شناسنامه ای می نویسند؛ اما مبحث مهم همان شعر، چند جمله از وصیتنامه وعلامت های روی قبور شهداست.»
شهید برای خود ماست و ما پیش او مسئولیم
مقرر است هر سه شنبه و جمعه با مردمی كه با استفاده از فضای مجازی اعلام آمادگی می كنند، دور هم جمع بشوند و كار رسوب برداری و رنگ آمیزی قبور را پرقدرت جلو ببرند. مراحل كار هم در ویدیوهایی كه در شبكه های اجتماعی منتشر نموده اند، دیده می شود: « ما در اینستاگرام، تلگرام، گپ، سروش و بله با نام @baraye_shahid فعال هستیم. برای هزینه ها و مبالغ دستگاه پول روی هم گذاشته ایم و از هیچ سازمان یا نهادی بودجه نگرفته ایم. عمدا هم ازهیچ نهادی بودجه نمی گیریم تا به مردم بگوییم در مقابل شهدا مسئولیت داریم. ما معتقدیم زیارت و دوست داشتن شهدا كافی نیست، باید برای آنها كاری نماییم. این وظیفه ملی ماست كه اسناد تاریخی را حفظ نماییم. ببینید، این شهید برای ماست و ما برای شهید هستیم. پس جدا از وظایف دولت، ما در قبال او مسئولیم. بهشت زهرا سی هزارتا شهید دارد؛ ۲۶۰۰۰بانام و ۴۰۰۰شهید گمنام. از این تعداد پنجاه-شصت درصد از شهدا پدر و مادرشان از دنیا رفته اند و ما بخش قابل توجهی شهید بی زائر یا كم زائر داریم.»
مهدی آیت می گوید تازه اول كار هستند و نمی دانند واكنش همه مادران شهدا چیست، ولی با یك مادر شهید برخورد داشته اند كه تازه شهیدش ردیف پشتی محل كار آنها بوده. مراحل كار را كه دیده، خیلی خوشحال شده و از بچه ها تشكر كرده است. مزار چند شهید را هم در حضور مادرانشان تمیز كرده اند: «ما برای شی بالاسر هر شهید هم برنامه داریم كه به حجله، تابلو و ویترین شناخته می شود. اگر از پشت این حجله ها را ببینیم، روی خیلی ها خاك نشسته و جرم گرفته است. البته كه ما الان در نقطه شروع هستیم. و كارهایی كه باید انجام بدهیم خیلی بیشتر از این حرف هاست.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب