هانس کریستین اندرسن، پدر ادبیات کودک جهان کادو دونی: هانس کریستین اندرسن، پسرکی که در دوم آوریل سال 1805 میلادی، در کلبه محقر کفاش فقیر در اودنسه واقع در جزیره فیونن در خانه به دنیا آمد، بعدها پدر ادبیات خردسالان لقب گرفت. خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب: پسرکی که در دوم آوریل سال ۱۸۰۵ میلادی، در کلبه محقر کفاش فقیر در اودنسه واقع در جزیره فیونن در خانه به دنیا آمد، بعدها پدر ادبیات خردسالان لقب گرفت. پدرش کفاشی تهی دست و علیل و رنجور، ولی زحمتکش، با فرهنگ و باسواد؛ و مادرش، زن ساده، خشن و بی سواد بود که رختشویی می کرد. اما همین مادر بی سواد و خرافاتی، نخستین کسی بود که درهای جهان ادبیات شفاهی و عامیانه را به طرف هانس کوچک گشود. هانس کریستین اندرسن، نویسنده مشهور دانمارکی، در خانواده فقیری به دنیا آمد، اما پدرش که به ادبیات علاقمند بود، برای او داستان های هزار و یک شب و نمایشنامه های شکسپیر را می خواند. اندرسن از همان کودکی به تئاتر علاقه نشان داد و با عروسک هایش نمایش اجرا می کرد. هانس پدرش را در ۱۱ سالگی از دست داد و با فقر و سختی بزرگ شد. مدت کمی در مدرسه یتیمان و بینوایان به تحصیل مشغول شد، از آن جایی که بسیار حساس و عاطفی بود و از تحقیر و توهین وحشت داشت، مدرسه را رها کرد و با همان اندک سوادی که داشت، مطالعه را رها نکرد. گاهی گرفتار حمله های عصبی و گرفتگی عضلات می شد که بسیاری به اشتباه، آنرا حمله های صرعی و غش می پنداشتند. شاگرد بافندگی و خیاطی را تجربه نمود و بعد هم در کارخانه توتون سازی مشغول بکار شد. در تمام این احوال، مادرش او را تشویق می کرد تا قصه های پریان بنویسد و خیمه شب بازی عروسکی راه بیندازد. در ۱۴ سالگی به کپنهاگ رفت و به سبب صدای رسا در تئاتر رویال مشغول بکار شد، بعد از آن با حمایت مالی پادشاه فردریک ششم که یک مقرری مسافرتی به او اعطا کرد، از سال ۱۸۳۱ به خارج از کشور و دیگر کشورهای اروپایی سفر کرد. اندرسن کشورهای ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، بریتانیا، پرتغال، سوئیس و آلمان را دید، در این سفرها با نویسندگان بزرگی مانند چارلز دیکنز و ویکتور هوگو هم آشنا شد. او چندین سفرنامه و کتاب نوشت، اما شهرت اندرسن به خاطر داستان ها و قصه های پریان اوست که آنها را بین سالیان ۱۸۳۵ و ۱۸۷۲ نوشته است. نخستین دوره کتاب قصه های پریان او، در سال ۱۸۳۵ در دسترس همگان قرار گرفت. دومین دوره آن، در سالیان ۴۲-۱۸۳۸ منتشر شد و سومین دوره آن، در سال ۱۸۴۵ به دست مشتاقان رسید. اندرسن، زمینه جدیدی را هم در سبک و هم در متن عرضه داشت و اصطلاحات و نظم و ترتیب و آرایش وازدهای زبان گفتاری را به طریقی به کار گرفت که در ادبیات دانمارکی تازگی داشت. برخی از قصه های اندرسن، اعتقاد و باور خوشبینانه ای را در پیروزی خوبی ها بر بدی ها نشان می دهد: مانند ملکه برف ها و جوجه اردک زشت و بعضی هم پایان غم انگیز و تلخی دارند؛ مثل دخترک کبریت فروش و پری دریایی کوچک. نویسنده در آنها، حسرت و آرزوی دستیابی به یک زندگی عادی و معمولی را بیان می کند که خودش هیچ گاه تجربه نکرد. شناخت و آگاهی او از بدبختی و بی خانمانی، فقر و تهی دستی، درد و شوربختی ادمی و انعکاس آنها - در قصه هایش، مفهوم و مضمونشان را بسیار قانع کننده، گیرا و جذاب ساخته است. قصه های اندرسن در سراسر اروپا ترجمه شد؛ او بالاتر از ۱۵۰ داستان نوشت که به خیلی از زبان های دنیا ترجمه شده اند از برجسته ترین داستان های وی می توان به این موارد اشاره کرد: دختر کبریت فروش، پری دریایی کوچک، ملکه برفی، فندک جادو، بند انگشتی، جوجه اردک زشت، لباس جدید پادشاه، ملکه گل ها، قوهای وحشی، افسانه های باغ بهشت، آدمک چوبی، فانوس فرسوده، داستان های کوتاه کودکانه، سرباز حلبی، دوشیزه یخ ها، اژدهای پنج سر، درخت صنوبر، و شاهزاده و نخود. در بیشتر آثار او، زندگی واقعی با تخیل چنان به هم گره خورده است که خواننده را به شگفتی وامی دارد؛ چونکه تفکیک این دو عنصر برای او بسیار دشوار است. تمام شخصیت های داستانی و قهرمانان آثار او، شامل حیوانات، پرندگان، گیاهان، حتی باد و دریا و اشیا و… سخن می گویند. اندرسن واقعیت و خیال را با استادی تمام در هم می آمیخت. قصه های پریان او آمیزه ای است از طنز و امور خارق العاده. آن چه در داستان های وی می خوانیم و می شنویم، اصولا خواسته های آمال، خصوصیات روحی و مسایل زندگی خود مردم است که با دقت و ظرافت خاصی، در قصه ها گنجانده است. هرچند برخی از داستان هایش را از تاریخ، با قصه های شفاهی عوام و ادبیات عامیانه توده مردم دانمارک اقتباس کرده است؛ بیشتر قصه ها از خلاقیت و استعداد و قریحه و ذوق خود او و نیز از تجربه های شخصیش یا تجارب دوستان و دشمنانش تأثیر پذیرفته که به صورت های مختلف و صورت های مختلف، حضور خودرا نشان داده اند. جایزه هانس کریستین اندرسن، نوبل ادبیات کودک این جایزه که به «نوبل کوچک» مشهور است، جایزه هانس کریستین اندرسن معتبرترین جایزه بین المللی در عرصه ادبیات کودک است که هر دو سال یک دفعه توسط هیات بین المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) به نویسندگان و تصویرگران اهدا می شود. همچون معیارهای گزینش برندگان می توان به کیفیت بالای زیبایی شناختی آثار نویسنده و تصویرگر، درنظر گرفتن مخاطب کودک، خلاقیت و نوآوری و اصالت و مهم تر از تمامی داشتن سهم جاودان در ادبیات خردسالان جهان اشاره نمود. برندگان این جایزه مدال طلایی با تصویر هانس کریستین اندرسن و یک دیپلم دریافت می کنند. جایزه نویسندگی از سال ۱۹۵۶ و جایزه تصویرگری از سال ۱۹۶۶ شروع شد. آثار برمبنای کیفیت هنری و ادبی، توانایی درک دیدگاه کودکان، و ایجاد کنجکاوی و تخیل در آنها ارزیابی می شوند. تعدادی از نویسندگان و تصویرگران برجسته ای که این جایزه را کسب کرده اند عبارتند از: هاینز یانیش (نویسنده، اتریش) و سیدنی اسمیت (تصویرگر، کانادا) جودی بلوم (ایالات متحده) جان آگارد (بریتانیا) گوستی (آرژانتین) تا حالا هیچ نویسنده ایرانی بطور رسمی برنده جایزه هانس کریستین اندرسن نشده است. اما فرشید مثقالی در سال ۱۹۷۴ به عنوان تنها تصویرگر ایرانی، این جایزه را در بخش تصویرگری دریافت کرد. از بین نویسندگان ایرانی، هوشنگ مرادی کرمانی در سال ۱۹۹۲ مورد تشویق هیات داوران قرار گرفت و فرهاد حسن زاده در سال ۲۰۱۸ لوح سپاس را دریافت کرد. تعدادی از نویسندگان ایرانی که نامزد دریافت این جایزه شده اند عبارتند از: هوشنگ مرادی کرمانی (۱۹۹۲) محمدرضا یوسفی (۲۰۰۰) فرهاد حسن زاده (۲۰۱۸ و ۲۰۲۰)و جمشید خانیان (۲۰۲۴). توران میرهادی (۱۹۷۶، ۱۹۷۸، ۱۹۸۶، ۱۹۸۸)، ثریا قزل ایاغ (۱۹۹۲)، منصوره راعی (۱۹۹۸، ۲۰۰۰)، زهره قایینی (۲۰۰۲، ۲۰۰۴)، پرناز نیری (۲۰۰۶) و سحر ترهنده (۲۰۱۲) عضو هیات داوران این جایزه بوده اند. زهره قایینی سرپرست مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات خردسالان و عضو شورای کتاب کودک ایران در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ در جایگاه رییس هیات داوران این جایزه قرار گرفت و حالا عضو هیات مدیره این دفتر است. همین طور به پاس خدمات اندرسن به ادبیات کودک، روز تولد او (۲ آوریل) به عنوان «روز جهانی کتاب کودک» نامگذاری شده است. سرانجام پسرک قصه گو هانس کریستین اندرسن هفتاد سال عمر کرد، و این زمان کافی بود تا زادگاهش اودنسه را _که به افتخار او چراغانی شده بود_ به چشم خود ببیند. او مردی حساس و متفکر بود، این دو خصیصه از کودکی، از همان زمانی که فقر و تنهایی به سراغ او آمده بود، در وجود او جوانه زد. به اعتقاد خودش و بسیاری دیگر، آثار او سرگذشت خودش و قسمتی از قصه پریان است: پسر کفاش فقیری که بدنبال شهرت و محبوبیت، خانه را ترک می کند و سرانجام، معروف ترین پسر کشور دانمارک می شود. مثل جوجه اردک زشتی که قوی زیبایی شد. وقتی در آخرین سالیان زندگی اش، داشتند مجسمه ای برایش طراحی نموده می کردند که عده ای کودک دور او جمع شده بودند، عصبانی شد و اعتراض کرد و در دفتر خاطراتش نوشت: «قصه های پریان من، همان اندازه که متعلق به بچه هاست، به بزرگ ترها هم متعلق می باشد. من به همه نسل ها وابسته ام.» با این حال او وصیت کرده بود مراسم خاکسپاری اش با موسیقی ای مناسب قدم های خردسالان اجرا شود. هانس کریستین اندرسن هیچ گاه ازدواج نکرد، و قصه زندگی اش در ۴ اوت ۱۸۷۵ به انتها رسید. پسرک قصه گوی دانمارکی باری اظهار داشته بود: «داستان ها، چون بذرهای گیاهان هستند که همه جا پاشیده شده اند. تمام چیزهایی که برای آنها لازم و لازم است تا یکباره به گل بنشینند، نفس نسیمی، پرتوی از خورشید، یا کمی تجربه تلخ است.» 1404/01/14 15:44:45 5.0 / 5 11 تگهای خبر: ادبیات , اهدا , تئاتر , تصویر این مطلب کادودونی را می پسندید؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط چطور میتوان از نوروز برای تقویت هویت ملی در دنیای امروز بهره برد؟ احمد آرام که بود؟ در آستانه روز قدس، ماهی ها به دریا برمی گردند به چاپ چهارم رسید ناصر افشارپور مدیر اداره کتاب شد نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۹ بعلاوه ۳