نیما یوشیج در اولین کنگره نویسندگان ایران چه گفت؟
به گزارش کادو دونی، نیما یوشیج در اولین کنگره نویسندگان ایران، روایتی دست اول از زندگی اش ارئه داد.
به گزارش کادو دونی به نقل از ایسنا، اولین کنگره نویسندگان ایرانیکی از مهم ترین رویدادهای فرهنگی و هنری ایران دوره دههٔ ۱۳۲۰ بود که نقش بارزی در جریان نوین ادبیات و نثر فارسی داشت.
این کنگره در تیرماه ۱۳۲۵ به دعوت انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی و با شرکت ۷۸ نفر از نویسندگان، شاعران و محققان ایرانی اجرا شد. ریاست این کنگره را محمدتقی بهار بر عهده داشت و شاعران و نویسندگان مطرحِ آن دوران مانند احسان طبری، فاطمه سیاح، جلال آل احمد، صادق چوبک، م. به آذین، صادق هدایت، علی اکبر دهخدا و نیما یوشیج در آن شرکت کردند. در این کنگره نویسندگان و شاعران با هدف یافتن راهکارهایی برای رهایی از سانسور و دفاع از حقوق صنفی خود، به تبادل نظر و رایزنی پرداختند.
دراین زمینه بیشتر بخوانید:
مروری بر اولین کنگره نویسندگان ایران
شبیه رودخانه هستم
حدود ۷۸ سال از زمان برگزاری این کنگره می گذرد و متن سخنان نیما یوشیج که از نوگرایان آن زمان بود، به دنبال می آید:
« من به رودخانه شبیه هستم
در سال ۱۳۱۵ هجری ابراهیم نوری، مرد شجاع و عصبانی، از افراد یکی از دودمان های قدیمی شمال ایران محسوب می شد. من پسر بزرگ او هستم. پدرم در این ناحیه به زندگانی کشاورزی و گله داری مشغول بود. در پاییز همین سال، زمانی که وی در مسقط الرأس ییلاقی خود، یوش، منزل داشت؛ من به دنیا آمدم. پیوستگی من از سوی جده به گرجی های متواری از دیرزمانی در این سرزمین می رسد.
زندگی بدوی من در میان شبانان و ایلخی بانان گذشت که به هوای چراگاه به نقاط دور ییلاق قشلاق می کنند و شب بالای کوه ها ساعات طولانی با هم به دور آتش جمع می شوند.
از تمام دوره بچگی خود من به جز زد و خوردهای وحشیانه و چیزهای مربوط به زندگی کوچ نشینی و تفریحات ساده آنها در آرامش یکنواخت و کور و بی اطلاع از همه جا، چیزی به خاطر ندارم.
در همان دهکده که من متولد شدم خواندن و نوشتن را نزد آخوند ده یاد گرفتم. او مرا در کوچه باغ ها دنبال می کرد و به باد شکنجه می گرفت. پاهای نازک مرا به درخت های ریشه و گزنه دار می بست، با ترکه های بلند می زد و مرا مجبور می کرد به از بر کردن نامه هایی که به طور معمول اهل خانواده دهاتی به هم می نویسند و خودش آنها را به هم چسبانیده و برای من طومار درست کرده بود.
اما یک سال که به شهر آمده بودم اقوام نزدیک من مرا به همپای برادر از خود کوچک ترم (لادبن) به یک مدرسه کاتولیک واداشتند. آن وقت این مدرسه در تهران به مدرسه سن لویی شهرت داشت. دوره تحصیل من از اینجا آغاز می شود. سالهای اول زندگی مدرسه من به زد و خورد با بچه ها گذشت. وضع رفتار و سکنات من، کناره گیری و حجبی که مخصوص بچه های تربیت شده در بیرون شهر است، موضوعی بود که در مدرسه مسخره برمی داشت. هنر من خوب پریدن و با رفیقم حسین پژمان فرار از محوطه مدرسه بود. من در مدرسه خوب کار نمی کردم. فقط نمرات نقاشی به داد من می رسید. اما بعدها در مدرسه مراقبت و تشویق یک معلم خوش رفتار که نظام وفا، شاعر به نام امروز، باشد؛ مرا به خط شعر گفتن انداخت. این تاریخ مقارن بود با سال هایی که جنگ های بین المللی ادامه داشت. من در آن وقت اخبار جنگ را به زبان فرانسه می توانستم بخوانم. شعرهای من در آن وقت به سبک خراسانی بود که همه چیز در آن یک جور و به صورت کلی دور از طبیعت واقع و کم تر مربوط با خصایص زندگی شخص گوینده توصیف می شد.
آشنایی با زبان خارجی راه تازه را در پیش چشم من گذاشت. ثمره کاوش من در این راه، پس از جدایی از مدرسه و گذرانیدن دوران دل دادگی بدانجامی ممکنست در منظومه «افسانه» من دیده شود. قسمتی از این منظومه در روزنامه دوست شهید من، میرزاده عشقی، چاپ شد. ولی قبلاً در سال۱۳۰۰ منظومه به نام «قصه رنگ پریده» انتشار داده بودم. من قبل از آن شعری در دست ندارم. در پاییز سال ۱۳۰۱ نمونه دیگر از شیوه کار خود «ای شب» را که قبل از این تاریخ سروده بودم و دست به دست خوانده و رانده شده بود، در روزنامه هفتگی «نوبهار» دیدم.
شیوه کار در هر کدام از این قطعات تیر زهرآگینی مخصوصاً در آن زمان به طرف طرفداران سبک قدیم بود. طرفداران سبک قدیم آنها را قابل درج و انتشار نمی دانستند.
با وجود آن، سال ۱۳۴۲ هجری قمری بود که اشعار من صفحات زیاد منتخبات آثار شعرای معاصر را پر کرد. عجب آنکه اولین منظومه من «قصه رنگ پریده» هم که از آثار بچگی به شمار می آید، جزو مندرجات این کتاب و در میان نام آن همه ادبای ریش و سبیل دار خوانده می شد و به طوری قرار گرفته بود که شعرا و ادبا را نسبت به من و مولف دانشمند کتاب (هشترودی زاده) خشمناک می ساخت. مثل این که طبیعت آزاد پرورش یافته من در هر دوره از زندگی من باید با زد و خورد رودررو باشد.
اما انقلابات حوالی سالهای ۹۹ و ۳۰۰ در حدود شمال ایران مرا از هنر خود قبل از انتشار این کتاب دور کرده بود و من باردیگر به طرف هنر خود می آمدم.
این تاریخ مقارن بود با آغاز دوره سختی و فشار برای کشور من. ثمره ای که این مدت برای من داشت این بود که من روش کار خویش را منظم تر پیدا کنم. روشی که در ادبیات کشور من نبود و من به زحمت عمری زیر بار خودم و کلمات و شیوه کار کلاسیک راه را صاف و آماده کرده و الان در پیش پای نسل تازه نفس می اندازم.
در اشعار آزاد من وزن و قافیه به حساب دیگر گرفته می شوند. کوتاه و بلند شدن مصرع ها در آنها بنابر هوس و فانتزی نیست. من برای بی نظمی هم به نظمی اعتقاد دارم. هر کلمه من از روی قاعده دقیق به کلمه دیگر می چسبد و شعر آزاد سرودن برای من دشوارتر از غیر آن است.
مایه اصلی اشعار من رنج است. به عقیده من گوینده واقعی باید آن مایه را داشته باشد. من برای رنج خود و دیگران شعر می گویم. خودم و کلمات و وزن و قافیه در همه وقت برای من ابزارهایی بوده اند که مجبور به عوض کردن آنها بوده ام تا با رنج من و دیگران بهتر سازگار باشد.
در دوره زندگی خود من هم از جنس رنج های دیگران سهم هایی هست بطوریکه من بانوی خانه و بچه دار و ایلخی بان و چوپان ناقابلی نیستم به این جهت وقت پاکنویس برای من کم است. اشعار من متفرق به دست مردم افتاده یا در خارج کشور به توسط زبان شناسها خوانده می شود.
فقط از سال ۱۳۱۷ به بعد جزو هیئت تحریریه «مجله موسیقی» بوده ام و به حمایت دوستان خود در این مجله اشعار خویش را مرتباً انتشار داده ام.
من مخالف بسیار دارم- می دانم. چون خود من به صورت روزمره دریافته ام مردم هم باید روزمره دریابند. این کیفیت تدریجی و نتیجه کار است. مخصوصاً برخی از اشعار مخصوص تر به خود من برای کسانی که حواس جمع در عالم شاعری ندارند مبهم است. اما انواع شعرهای من زیادند. چنان که دیوانی به زبان مادری خود به اسم «روجا» دارم. می توانم بگویم من به رودخانه شبیه هستم که از هر کجای آن لازم باشد بدون سر و صدا می توان آب برداشت.
خوش آیند نیست اسم بردن از داستان های منظوم خود به سبک های مختلف که هنوز به دست مردم نیامده است. باقی شرح حال من همین می شود: در تهران می گذرانم. زیادی می نویسم. کم انتشار می دهم، و این وضع مرا از دور تنبل جلوه می دهد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب