محمدكاظم كاظمی:
رسانه های دیگر به کمک شعر بیایند
به گزارش کادو دونی، محمدکاظم کاظمی با اشاره به ظرفیت شعر و علاقه مردم به آن می گوید: در زمان گذشته شعر می توانسته رسانه مستقل باشد بدون این که کتاب شود و به تریبون نیاز داشته باشد، اما الان باید رسانه دیگری به کمک شعر بیاید.
این شاعر که در دیدار مقام معظم رهبری با شاعران حضور داشت، در گفت و گو با ایسنا، درباره ی سخنان ایشان در این جلسه سالانه در حوزه ضرورت تقویت حافظه شعری از دوران کودکی، اظهار داشت: خودم از زمان قدیم جزو کسانی هستم که از کودکی شعرهای زیادی را حفظ می کردم؛ در خانه ما رسم مشاعره برقرار بود، اعضای خانواده مشاعره را خیلی دوست داشتند، پدرم خیلی شعر حفظ داشت و مشاعره یکی از تفریحات ما در خانه و بعداً در مدرسه بود. در این مشاعره ها بود که با شعر آشنا شدم. آن زمان بسیاری از شعرها را حفظ می کردم تا در مشاعره به درد من بخورد و بعداً هم از بدایع این شعرها استفاده کردم.
او سپس اظهار داشت: شعر «قلب مادر» از ایرج میرزا «داد معشوقه به عاشق پیغام/ که کند مادر تو با من جنگ» را در دوران مدرسه، در کلاس ششم بصورت کامل حفظ کردم؛ برای اینکه در مشاعره به درد می خورد و به حرف «گ» ختم می شد. این ها به من کمک کرد تا کم کم طبع شعرم راه بیفتد؛ البته به این معنا نیست که انتظار داشته باشیم همه به جهت اینکه شاعر شوند، شعر حفظ کنند، حتی ممکنست برخی بگویند نمی خواهیم شاعر شویم که شعر حفظ نماییم.
کاظمی در ادامه بیان کرد: در کل حفظ کردن شعر آدم را با زیبایی شعرها انس می دهد و در مواقعی می توانید از آنها استفاده کنید، در خلوت خود شعر را زمزمه کنید و با بازخوانی شعری که در ذهن سپرده اید، وقت بگذرانید. وقت هایی که فرصتی داشتم و بیکار بودم، شعرهایی را که حفظ نموده بودم، در ذهنم مرور می کردم و این مساله کمک می کرد تا از شعر لذت ببرم.
نباید نگاه الزامی داشته باشیم
وی در عین حال اشاره کرد: قسمتی از زندگی ما را التذاذ از شعر و بهره مندی از آن پر می کند و هرچه شعر از حفظ داشته باشید به بهره مندی بیش از آن کمک می نماید، البته درباره ی حفظ کردن شعر نباید نگاهمان نگاهی الزامی باشد؛ یعنی مسئولان و متولیان امور بگویند چون حفظ کردن خوب است، آنرا جزو الزامات درسی و امتیاز درسی و نمره قرار دهند و بچه ها مجبور باشند به خاطر نمره ذهن خودرا برای حفظ شعر مشغول کنند درحالی که کودک می تواند ذهن خودرا به کارهای مفید دیگری مشغول کند.
این شاعر افزود: اگر حفظ کردن شعر بصورت الزامی و به عنوان وظیفه یا امتیاز تحصیلی باشد، سفارش نمی شود؛ البته نه حفظ کردن شعر، نه حفظ کردن آیه و حدیث و روایت و نه حفظ کردن فرمول ریاضی و نه جدول مندلیف و امثالهم بصورت الزامی سفارش نمی گردد. اگر حفظ کردن کار جبری و الزامی باشد، خیلی وقت ها لطمه می زند. باید راه لذت بردن مردم از شعر را باز نماییم، بطوریکه شخصی که شعری را حفظ می نماید، مانند ترانه ای که دوست دارد، آنرا در خلوت خود مرور کند و از آن لذت ببرد و اگر در راه لذت بردن از شعر بیفتد، خیلی خوب است.
او درباره ی استفاده از شعر برای بیان احساسات و افکار، اظهار داشت: بله، خیلی وقت ها اتفاق می افتد که ما در مناسبات و معاشرت هایمان و یا مطالبی که می نویسیم، یک بیت شعر می تواند به ما کمک نماید تا آن فکر را بهتر بیان نماییم و یا به عنوان شاهد مثال استفاده نمائیم. خیلی وقت ها به جهت اینکه کلاممان اثر بیشتری بگذارد، می توانیم از یک بیت شعر استفاده نمائیم و کلاممان را تقویت نماییم.
دراین زمینه بیشتر بخوانید:
چرا شعر فارسی کمتر ترجمه شده است؟
نباید از وجه رسانه ای شعر غفلت کنیم
کاظمی درباره ی این که آیا خواندن یا حفظ شعر می تواند در تقدیر زبان فارسی تأثیر بگذارد، اظهار داشت: بله می تواند اثرگذار باشد، به ویژه شعر شاعرانی را بخوانیم و حفظ نماییم که به لحاظ زبانی استوار هستند و خطاهای زبانی در آنها نیست و شعرشان فصیح است که هم در شعرهای قدیم نمونه اش را داریم؛ مانند شعرهای سعدی و حافظ که به فراگیری بهتر عادت های زبانی به ما کمک می نماید، همین طور شاعران امروزی نیز داریم که زبان روان و سالمی دارند. با خواندن شعرهای این شاعران دایره واژگان ما تقویت می شود و با زبان فارسی آشنا می شویم و می توانیم برای ادای یک مطلب، این واژگان را احضار نماییم و همین طور زبانمان را فصیح تر و سالم تر بکنیم.
نگرانی ای برای ترجمه شعر
او درباره ی ترجمه شعرهای فارسی به زبان های دیگر که کمتر اتفاق می افتد، نیز توضیح داد: این مساله مقداری تخصصی است و اطلاعی درباره ی ترجمه شعر و موقعیت شعرمان در جهان امروز ندارم؛ اما آن مقداری که شعر کهن ما ترجمه و در سطح جهان معرفی می شده، در شعر امروز کمتر اتفاق افتاده است درحالی که شاعران توانمندی داریم که کارشان به زبان های دیگر می تواند ترجمه شود. اما نگرانی ای که دراین زمینه دارم این است که کارهای پروژه ای شکل بگیرد. بهتر است ترجمه شعر یا اثر بصورت خودجوش باشد؛ یعنی موقعیت هایی در جهان ایجاد شود و با شاعران با مترجمان کشورهای دیگر ارتباط بگیرند و ترجمه آثار بصورت اختیاری باشد و آثار را درخواست کنند و متقاضی آن باشند.
وی در ادامه اظهار داشت: گاه مسئولین ما به جهت اینکه مطالبه ای که رهبری دارند، اتفاق بیفتد، کارها را بصورت تصنعی و پروژه ای پیش می برند و خرج زیادی برای ترجمه آثار سطح پایین می شود به اعتبار این که مقام معظم رهبری گفته اند ترجمه شود، با صرف بودجه بسیار ترجمه می کنند که اثری ندارد و بیشتر حالت هیجانی دارد. زمانی که آقا درباره ی یک موضوع صحبت می کنند، باید بودجه و امکانات بصورت حساب شده صرف شود و افرادی هم که شم اقتصادی و زرنگی دارند، پرژه بگیر نشوند. بارها این اتفاق افتاده است؛ بطورمثال زمانی ایشان گفتند باوجوداینکه هشت سال دفاع مقدس داشتیم، رمان جنگ نداریم، آن زمان تعدادی از نویسندگان احساس مسئولیت کرده رمان های خوبی هم نوشتند؛ اما برخی پروژه ها هم شکل گرفت و افراد حق الزحمه گرفته و کار را تحویل می دهند و نهاد و ارگان سفارش دهنده آنرا در کارنامه خود ثبت می کنند. امیدوار هستم این مطالبه رهبری به پروژه سازی و کارنامه سازی تبدیل نشود.
شعر به کمک نیاز دارد
محمدکاظم کاظمی درباره ی کارکرد رسانه ای شعر خصوصاً در دنیای امروز نیز اظهار داشت: در اینروزها شاهد پخش برنامه «سرزمین شعر» از شبکه چهار هستیم. این برنامه بیش از انتظار و تصور ما مخاطب پیدا کرده است، این برنامه چه در خود صداوسیما و چه در فضای مجازی و دیگر پلت فرم ها که منتشر می شود، بازتاب خوبی پیدا کرده که نشان میدهد شعر چقدر ظرفیت داشته و مردم به آن علاقه دارند و با شعر زنده فارسی و پویا ارتباط دارند؛ اما رسانه ملی این همراهی را با شعر نداشته است. شعر می تواند خود رسانه باشد منتها در جهان امروز روش انتشار شعر باید به کمک فضاهای رسانه ای اتفاق بیفتد. در زمان گذشته شعر می توانسته رسانه مستقل باشد، بدون این که کتاب شود و به تریبون نیاز داشته باشد؛ اما الان عموم مردم چندان اهل خواندن و مطالعه نیستند و باید رسانه دیگری به کمک شعر بیاید. در سال ها اخیر شاهد بودیم صفحاتی که شعر خوب منتشر می کنند یا صفحات شاعران بازتاب بسیاری در بین مردم داشته اند.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب