كرمیار مطرح كرد؛
واكاوی انگیزه امام حسین(ع) در یك رمان
به گزارش كادو دونی نویسنده رمان نامیرا ضمن بیان اهداف خود از نوشتن این رمان اظهار داشت: با استفاده از عامل آشنایی زدایی می توان در زمینه موضوعاتی چون عاشورا، موثر بود.
به گزارش كادو دونی به نقل از مهر، برنامه تلویزیونی شب روایت با محوریت بررسی رمان «نامیرا» نوشته صادق كرمیار در گفتگو با مولف اثر سه شنبه شب ۳۰ مهر، از شبكه چهار سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش گردید.
كرمیار در ابتدای این برنامه اظهار داشت: بعضی ها ادبیات داستانی را ابزاری برای تبلیغ دین می بینند و بعنوان یك ابزار تعلیمی به آن نگاه می كنند كه اشكالی هم ندارد. آن هایی كه ادبیات داستانی را بطور جدی دنبال می كنند، خود داستان به تنهایی برای آنها موضوعیت دارد و این موضوعیت داستان موجب می شود كه وقتی ما با یك واقعه تاریخی روبرو می شویم با ساختار داستانی به آن سوژه نزدیك می شویم و نخستین نكته ای كه به ذهن ما می رسد، بحث پرسشگری است كه در این واقعه چه اتفاقی افتاد و چگونه صورت گرفت و چرا اتفاق افتاد؟ با این نوع نگاه من وارد كوفه شدم.
وی اضافه كرد: این داستان است كه می تواند این پرسش ها را از لایه های زیرین ذهن بیرون بكشد و من با این نگاه وارد كوفه شدم و اهتمام كردم مردم آن زمان كوفه را بشناسم چون برای خودم قابل باور نبود كه ظرف سه یا چهار ماه چند هزار نفر نامه نوشتند و از امام خواستند كه به كوفه بیاید و به آنها كمك نماید.
این نویسنده در ادامه اظهار داشت: قسمتی از مردم كوفه هستند كه ما به آنها خواص كوفه می گوییم و سران قبیله ها هستند كه بیشتر این افراد به امام نامه نوشتند و بخشی دیگر توده مردم هستند كه پیرو خواص بودند و بدین سبب اگر ما بتوانیم به یك تحلیل جامعی از خواص كوفه در آن مقطع تاریخی برسیم می توانیم به ریشه های انگیزه مردم برای نگارش نامه برسیم. همچنن دلیل عمده این بود كه شناخت كافی از امام نداشتند و بعنوان این كه ما یزید را نمی خواهیم و شخصیتی هست كه پسر پیغمبر است حالا این شخصیت را دعوت نماییم و یك حركت جدید مقابل بنی امیه انجام دهیم؛ بنا بر این این نامه را نوشتند. اما اینكه انگیزه امام چه بود، بحث مهمی است. چون امام این جماعت را می شناختند. امام اگر می خواستند قیام كنند، یك راهش این بود كه به سمت كوفه حركت كنند و یك راهش این بود كه در پاسخ به نامه كوفیان بگویند كه به مكه بیایید و با بقیه مسلمانان هم پیمان بشوید تا مقابل یزید قیام نماییم. اما امام این حركت را انجام ندادند و درست وسط حج از مكه خارج شدند. همه این پرسش ها موجب می شد كه به دنبال تحلیل های مختلفی از كوفه بروم.
كرمیار درباره جابجایی شخصیت های داستان درانتها داستانش اظهار داشت: در ادبیات داستانی چیزی داریم بعنوان آشنایی زدایی. اگر هر هنرمندی بتواند از این عنصر به بهترین نحو استفاده نماید، توانسته بر مخاطب اثر بگذارد. برخی از شخصیت ها برای مردم آشنا هستند و می دانند چه اتفاقی افتاده است. با تنها روشی كه می شد با این مساله برخورد كرد، همین سوژه آشنایی زدایی بود. در كارهایی مثل محرم و عاشورا اگر از این عنصر استفاده نمائیم، می توانیم موثر باشیم. خیلی از وقایع نامیرا تخیلی است ولی مبتنی بر همان تاریخ هستند. شخصیت هایی كه در این داستان وجود دارند تا جایی كه به تحلیل ما كمك می كنند، حضورشان الزامی است.
نویسنده رمان «نامیرا» درباره شخصیت عبدالله ابن عمیر و ادعای مسلم بن عقیل در این مورد كه عبدالله ابن عمیر روی مرز باطل ایستاده، اظهار داشت: عبدالله مدت ها از محیط حكومت اسلامی دور بوده و آن چه كه از آموزه های اسلام در ذهنش بوده، مربوط به پیش از بازگشت به كوفه بود و اتفاقات جدید كوفه را نمی تواند تحلیل كند و گرفتار تناقض می شود و از هر دو یعنی امام حسین(ع) و یزید دفاع می كند كه این تفكر مختص آن دوره بوده است. ما ساعت ها سر این نكته كه تفكرات دینی و فلسفی مردم در آن مقطع تاریخی چه بوده بحث می كردیم و بنا بر این من فراتر از این نرفتم. اگر با تحلیل امروزی بخواهیم به آن قضیه نگاه نماییم، دموكراسی زیر سوال می رود. عبدالله می گوید همه مسلمین به یزید رای داده اند و فقط یك نفر جلوی یزید ایستاده است. پس مدلول ندارد كه كسی جلوی یزید بایستد و به لحاظ منطقی حرف درستی است اما این تاجایی درست است كه سیدالشهدا (ع) را بعنوان امام نپذیرفته و جایی كه سیدالشهدا را بعنوان امام می پذیرد، همه این نظریه ها كنار می رود.
وی درباره نقش داعیه داران پشتیبانی از امام حسین (ع) در تردید عبدالله ابن عمیر اظهار داشت: من این كتاب را سال ۸۱ نوشتم و در سال ۸۸ منتشر گردید. اگر سال ۱۴۸۸ هم به چاپ برسد، باز همین مسائل را داریم. یعنی تحلیل های مربوط به واقعه های عاشورا می توانند راهگشا باشند و ما ملاك هایی در اختیار داریم كه می توانیم بسنجیم چه كسی برحق و ناحق است.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب