۲۸ فروردین، روز بزرگداشت حكیم سنایی غزنوی،

سنایی اولین شاعری که تصوف و عرفان را وارد شعر فارسی کرد

به گزارش کادو دونی، خراسان رضوی یک استاد زبان و ادب فارسی با اشاره به اینکه اشعار حکیم ابوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنوی مبین مراحل سلوک عرفانی است، اظهار داشت: او اولین شاعری به حساب می آید که اصطلاحات تصوف و عرفان را وارد شعر فارسی کرده و این مسیر را برای شاعران بزرگی چون عطار، مولانا و حافظ هموار کرده است.

هادی حاتمی کیا با اشاره با گرامیداشت ۲۸ فروردین که در بعضی تقویم ها به نام «سنایی غزنوی» نامگذاری شده به جنبه های شخصیت و شعر این شاعر پرداخت و اظهار نمود: سنایی باآنکه در غزنین به دنیا آمد و در همین شهر درگذشت، اما پس از سفری که به خراسان داشت در سایه همنشینی با بزرگان تصوف گرفتار تحولی درونی شد.

وی اضافه کرد: او که در جوانی در دربار مسعود غزنوی شاعری مداح بود بعد از تحول درونی، با زبان تند و تیز و انتقادی خود، خیلی از ناهنجاری های اجتماعی و اخلاقی زمانش را زیر سؤال برد. او صوفی ای شد که به دنیا پشت کرده و با دیده تیزبین به فساد، ریاکاری و ظلم نگاه می کرد.

حاتمی کیا یکی از خصوصیت های بارز شعرهای سنایی را ترکیب حکمت و عرفان با انتقاد اجتماعی عنوان نمود و اظهار داشت: این شاعر از قالب های مختلف شعری مانند قصیده، مثنوی و غزل برای بیان مفاهیم عمیق استفاده می کرد.

این استاد ادبیات «حدیقة الحقیقة» را از مهم ترین آثار سنایی دانست و افزود: این اثر نخستین منظومه ای است که به طور گسترده مفاهیم عرفانی را بیان می کند و بعدها الهام بخش شاعران بزرگی چون عطار و مولانا شده است.

وی با اشاره به اینکه سنایی ابتدا شاعری درباری بود، اما بعد از بروز تحولات روحی و گرایش او به عرفان، مضامین اشعارش دگرگون شد، اظهار داشت: او اولین شاعری به حساب می آید که اصطلاحات تصوف و عرفان را وارد شعر فارسی کرده و این مسیر را برای شاعران بزرگی چون عطار، مولانا و حافظ هموار کرده است.

این استاد زبان و ادبیات فارسی افزود: سنایی به استفاده از زبان ساده و روان معروف بوده اما در عین حال مفاهیم پیچیده عرفانی را با مهارت در اشعارش جای داده است.

وی در مورد زمینه تاریخی، سبک و مفاهیم اصلی آثار سنایی خاطرنشان کرد: سبک سنایی ترکیبی از شعر حکمی، عرفانی و انتقادی است؛ به صورتی که او با زبانی تند و تیز فساد اجتماعی، ریاکاری و تعلقات دنیوی را نقد می کرد و در عین حال، آثارش پر از مفاهیم عمیق معرفتی است که نشان از جهان بینی فلسفی و عرفانی او دارد.

حاتمی کیا با اشاره به اینکه منظومه «حدیقة الحقیقة» یکی از شناخته شده ترین اشعار سنایی به حساب می آید، اظهار نمود: این اثر در چارچوب مثنوی سروده شده و شامل آموزه های اخلاقی، دینی و عرفانی است و در آن به نقد دنیاگرایی و دعوت به معنویت پرداخته شده است.

وی ضمن اشاره به یکی از نمونه های ابیات این منظومه «زین همرهان سست عناصر دلم گرفت/ شیر خدا و رستم دستانم آرزوست»، اضافه کرد: در این بیت سنایی از «همرهان سست عناصر» گلایه می کند که نشان دهنده نارضایتی او از انسان های ضعیف و بی اختیار ای است که در راه حقیقت ثابت قدم نیستند. در مقابل او آرزوی همراهی با «شیر خدا» که منظور حضرت علی است و «رستم دستان» را دارد که نماد شجاعت، قدرت و استواری هستند. این بیت به روشنی دیدگاه سنایی را در رابطه با اهمیت رهبران معنوی و قهرمانان اخلاقی نشان داده است.

حاتمی کیا در مورد مضامین کلیدی در شعر سنایی اظهار نمود: نقد دنیاپرستی، عرفان و سلوک، پند و اندرز و نقد حاکمان و زاهدان ریاکار از مهم ترین مضامین شعر سنایی به حساب می آید. او بارها در اشعارش دلبستگی به امور مادی را نکوهش کرده و انسان را به ترک وابستگی های زودگذر دعوت می کند.

وی افزود: خیلی از اشعار سنایی مبین مراحل سلوک عرفانی و تلاش انسان برای شناخت حقیقت هستند، علاوه براین در اشعار او همانند کلام حکیمانه، خواننده به اندیشه و اصلاح رفتارهای شخصی و اجتماعی تشویق می شود و از تمام مهم تر با نقد حاکمان در اشعارش از ریاکاری مذهبی و فساد قدرت انتقاد می کند.

منبع: كادو دونی

1404/01/30

10:03:27

5.0 / 5

تگهای خبر: ادبیات , اهدا , رمان , سفر

این مطلب کادودونی را می پسندید؟

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این مطلب

نظر شما در مورد این مطلب

نام:

ایمیل:

نظر:

سوال:

= ۸ بعلاوه ۳