جدید ترین توضیح در رابطه با ماجرای هفتک
کادو دونی: مسئول کارگروه عمومی گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی از معادل سازی واژه های عمومی گفت و درباره ی «هفتک» که بعنوان معادل واژه «تیک» انتخاب شده است، توضیح داد.
مهدیه برآبادی، پژوهشگر و دبیر کارگروه واژه های عمومی گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در گفتگو با ایسنا در رابطه با این کارگروه اظهار نمود: گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی شامل نزدیک به شصت کارگروه تخصصی در رشته های تخصصی در کنار کارگروه واژه های عمومی است. وظیفه اعضای این کارگروه، که همگی از محققان باتجربهٔ گروه واژه گزینی هستند، اینست که با پایش و رصد مداوم رسانه ها، مطبوعات، تبلیغات محیطی و فضای مجازی واژه های عمومی را از زبان مردم گردآوری و اولویت بندی کند و برایشان معادل فارسی برگزیند یا بسازد. پس از تصویب معادل در این کارگروه، واژه های پیشنهادی در شورای واژه گزینی —که تعدادی از استادان زبان و ادب فارسی، زبان شناسی، زبان های باستانی و نویسندگان و مترجمان طراز اول را دربرمی گیرد و از آن میان میتوان به استاد هوشنگ مرادی کرمانی، دکتر قطب الدین صادقی و دکتر ژاله آموزگار اشاره کرد— مطرح می شود و بعد از گفتگو و رای گیری به تصویب شورا می رسد.
او با اشاره به اینکه «هفتک» در مقابل واژه «تیک» بعنوان واژه عمومی در کارگروه عمومی گروه واژه گزینی فرهنگستان مطرح شده و ظرف یک جلسه همراه با چندین واژهٔ دیگر در شورای واژه گزینی به تصویب رسیده است، در رابطه با این واژه توضیح داد: «هفتک» یک واژه اشتقاقی است که از اسم «هفت» و پسوند « َک» ساخته شده است. اشتقاق یکی از روش های واژه گزینی است که ما در آن از پسوندها و پیشوندها برای ساخت واژه ها استفاده می نماییم.
برآبادی در ادامه در رابطه با پسوند « َک» اظهار داشت: این پسوند در زبان فارسی کاربردهای مختلف دارد؛ گاه به معنای تصغیر و کوچک کردن است، مثلاً برای «کابین» معادل «اتاقک» به معنای اتاق کوچک را ساخته ایم. یکی دیگر از کاربردهای پسوند « َک» شباهت است، مثلاً در واژه «سنجاقک»، پسوند « َک» شباهت را می رساند و در معنای کوچکی و خُردی به کار نرفته است. در «هفتک» هم چنین کاربردی دارد و معنای شباهت می دهد. ما بر مبنای شکل ظاهری «تیک»، که به عدد هفت شباهت دارد، معادل «هفتک» را ساخته ایم.
دبیر کارگروه عمومی گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در جواب انتقادهایی که از تأخیر فرهنگستان در معادل سازی مطرح می شود، به روند انتخاب واژه ها و اولویت بندی ها اشاره نمود و اظهار داشت: خصوصیت واژه عمومی آن است که به زبان عموم مردم راه یافته باشد. غالبا واژه های عمومی از یک حوزه تخصصی (مانند کامپیوتر و فناوری اطلاعات یا ورزش یا گردشگری و... ) بعد از مدتی و به دلایلی در زبان عموم مردم رایج می شود. تلاش ما در کارگروه واژه گزینی اینست که هم زمان با عمومی شدن واژه و شروع رواج آن در بین مردم، واژه بیگانه را شناسایی کرده و بعد از بررسی های لازم، که البته زمان بر است، معادل فارسی سنجیده و مناسبی برای آن پیشنهاد نماییم.
برآبادی اضافه کرد: برای «نوموفوبیا»، که واژه سال اکسفورد شده است، معادل «بی گوشی هراسی» را قبل از آن که رواج یابد ساختیم؛ چونکه تصور و پیشبینی می کردیم این واژه چون در ارتباط با فضای مجازی است به سرعت رایج می شود. البته این واژه هنوز به شکل عمومی شده درنیامده است. از سوی دیگر، واژه های بیگانه ای هم هستند که مدتی است در زبان فارسی به کار رفته اند، اما ما بر پایه اولویت بندی هایمان تلاش می نماییم این واژه ها را هم گردآوری نماییم و برای آن معادل فارسی بسازیم و پیشنهاد نماییم.
او خاطرنشان کرد: در مورد واژه هایی که از حوزه تخصصی به حوزه عمومی راه پیدا می کنند، ناگزیریم علاوه بر جست وجو و بحث در گروه، از استادان و صاحب نظران تخصصی در کارگروه های دیگر راهنمایی بخواهیم و نظر آنان را جویا شویم.
مهدیه برآبادی در رابطه با این که آیا فرهنگستان و گروه واژه گزینی تمهیدی برای نظرسنجی از مردم یا پیشنهاد واژه ها از سوی مردم اندیشیده است، اظهار داشت: فرهنگستان از این مورد استقبال می کند که مردم نظرات خویش را بگویند. حتی اگر مردم واژه بهتری پیشنهاد دهند، این پیشنهادها را در کارگره بررسی می نماییم و اگر به لحاظ ساخت زبان فارسی درست باشد و مفهوم را برساند، امکان دارد آن واژه ها را ترجیح دهیم و انتخاب نماییم.
او در انتها خاطرنشان کرد: تمام واژه هایی که در گروههای واژگزینی تخصصی و عمومی به تصویب می رسد تا 3 سال جنبهٔ آزمایشی و امکان تغییر دارد و اگر در این زمان معادل پیشنهادی بهتر و دقیق تری مطرح شود، میتوان آنرا بررسی و جایگزین واژه مصوب فرهنگستان کرد.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب