سقوط صادرات فرش دستباف ایرانی طی ۱۰ سال
کادو دونی: سهم ایران از صادرات فرش دستباف در جهان در دوره 2011 تا 2022 کم شده و از 25.5 درصد به 7.4 درصد رسیده است اما سهم رقبای ایران همچون هند، چین، نپال و پاکستان درحال افزایش است.
به گزارش کادو دونی به نقل از مهر، معاونت بررسی های اقتصادی اتاق تجاری تهران در گزارشی تحت عنوان «نگاهی بر وضعیت صنعت فرش دستباف (هنر ماندگار سرزمین کهن ایرانیان)» ضمن بررسی و شناخت وضعیت جهانی فرش دستبافت، جایگاه ایران و چالش های موجود در این بازار بررسی شده است.
این گزارش به استناد آمار سازمان تجارت جهانی اشاره کرده که طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲ در بازار تجارت جهانی فرش دستباف بصورت میانگین بیش از ۱۵۰ کشور صادرکننده وجود دارد. طی سال ۲۰۲۲، کشورهای هند با ۳۱۰ میلیون دلار و سهم حدود ۳۰.۳ درصد از کل صادرات فرش، چین با ۹۳.۱ میلیون دلار و سهم حدود ۹.۱ درصد از کل صادرات فرش و مصر با ۸۹.۸ میلیون دلار با سهم حدود ۸.۸ درصد از کل صادرات سه کشور عمده در صادرات فرش دستباف طی سالهای مزبور بوده اند. بعد از این کشورها نپال با سهم حدود ۸.۳ درصد، پاکستان با سهم حدود ۷.۷ درصد و ایران با سهم ۷.۴ درصد از کل صادرات فرش دستباف جهان در رتبه های بعدی قرار می گیرند. ۷۱.۵ درصد از کل صادرات فرش دستباف جهان توسط این شش کشور تامین می شود.
این در حالیست که آمارها حاکی از این است که ایران در سال ۲۰۱۱، حدود ۲۵.۵ درصد از عرضه فرش دستباف در بازارهای جهانی را به خود اختصاص داده که بیشترین متوسط سهم سالانه جهانی از بازار فرش در دوره ۲۰۱۱-۲۰۲۲ بوده است. سهم ایران از صادرات فرش دستباف در دوره ۲۰۱۱-۲۰۲۲ کاسته شده و از ۲۵.۵ درصد به ۷.۴ درصد رسیده است. برعکس سهم رقبای ایران همچون هند، چین، نپال و پاکستان درحال افزایش بوده است. به نحوی که کشور هند توانسته سهم خودرا از ۱۵ درصد در سال ۲۰۱۱ به ۳۰.۳ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش دهد. البته صادرات هند تغییر قابل توجهی نداشته و دلیل افزایش سهم هند از بازار صادرات جهانی، کاهش قابل توجه صادرات ایران بوده است.
در بررسی ساختار روند واردات جهانی فرش دستباف در چند سال اخیر، چهار کشور آمریکا، آلمان، انگلیس و ژاپن به عنوان مهم ترین واردکنندگان فرش دستباف در جهان معرفی شده اند. در سال ۲۰۲۲ آمریکا به تنهایی بیش از ۴۴ درصد بازار (۴۳۹ میلیون دلار) را در اختیار گرفته و دو کشور آمریکا و آلمان بیش از ۵۰ درصد بازار را به خود اختصاص داده اند. همین طور کشورهای انگلستان با سهم حدود ۶.۸ درصد، ایتالیا با سهم حدود ۳.۶ درصد، ژاپن با سهم حدود سه درصد و کانادا با سهم حدود ۲.۸ درصد به ترتیب عمده واردکنندگان فرش دستباف هستند که فرش را با هدف مصرف داخلی یا صادرات مجدد وارد می کنند. این شش کشور جمعاً بیش از ۶۷ درصد کل تقاضای جهانی را می سازند.
صادرات فرش از ۴۲۷ میلیون دلار به ۵۰ میلیون دلار رسید
بررسی روند صادرات فرش دستباف ایران طی دهه گذشته روند نزولی این محصول را نشان داده است. برمبنای آمار گمرک ارزش صادرات فرش دستباف ایران از ۴۲۷.۳ میلیون دلار در سال ۱۳۹۱ به ۵۰.۷ میلیون دلار در سال ۱۴۰۱ رسیده است. متوسط رشد سالانه ارزش صادرات فرش دستباف ایران به نقاط مختلف جهان طی سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۱ برابر با منفی ۱۹ درصد بوده است.
همچنین برمبنای آمار گمرک در سال ۱۴۰۱، کشورهای آلمان با سهم حدود ۱۷.۶ درصد، امارات متحده عربی با سهم حدود ۱۷.۲ درصد، کشور چین با سهم حدود ۱۶.۲ درصد و پاکستان با سهم حدود شش درصد از ارزش کل صادرات فرش دستباف، عمده مقاصد صادراتی این محصول بوده اند.
بر این اساس سهم صادرات فرش دستباف ایران از کل صادرات غیرنفتی، از ۱.۳ درصد در سال ۱۳۹۱ به ۰.۰۹ درصد در سال ۱۴۰۱ رسیده است. دراین میان طبق گزارش اتاق تجاری تهران، موضوع مهم و تأثیرگذار در روند کاهش سهم جهانی فرش دستباف ایران، نه رکود اقتصادی، بلکه به وجود آمدن رقبای جدید تولیدکننده و تبلیغات جهانی و گاهی توانمندی های تولیدی با داشتن هزینه تولید پایین تعدادی از کشورهای رقیب است. حالا هند، پاکستان، نپال و چین از این مزیت نسبی برای تولید در مقابل ایران برخوردار می باشند.
این گزارش همین طور اصلی ترین چالش های موجود در صنعت فرش را در سه محور تامین مواد اولیه، تولید فرش و توزیع، بازاریابی و فروش طبقه بندی کرده است. بر این اساس در محور تامین مواد اولیه؛ خام فروشی مواد اولیه به دلالان خارج کشور، استفاده از مواد اولیه نامرغوب و باکیفیت پایین، عدم استفاده از تکنولوژی پیشرفته در تولید مواد اولیه همچون رنگ و نخ، قسمتی از چالش های صنعت فرش است. همین طور همچون مشکلات این صنعت در محور تولید فرش به بهره گیری از محیط غیراستاندارد برای تولید فرش، کم توجهی به حقوق و مزایا و بیمه کارگران شاغل در این صنعت، عدم بهره گیری از کارگاه های متمرکز، عدم توجه به سلایق و نیازهای مصرف کنندگان، عدم دسترسی به اطلاعات و نیازهای بازار، عدم حمایت مادی و معنوی دولت از بافندگان فرش دستباف بر می گردد.
در محور توزیع هم بازاریابی و فروش نیز قانون تعهد ارزی، رویکرد های سنتی بازاریابی، تبلیغات سنتی و عدم انطباق با شیوه های تبلیغاتی بازارهای مقصد، عدم رعایت استانداردهای بسته بندی و ارسال فرش، مسائل سیاسی و تحریم ها را می توان نام برد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب