مدیر گروه باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان:
بیت المال، ثروت فرهنگی و داشته های تاریخی شهر است
اصفهان «اگر اراده ای برای شناخت و حیات پایدار اصفهان وجود دارد این شهر نباید بازیچه افرادی شود که تمام ثروت نهفته شهر را به بهانه مترو، به بهانه پاساژ و پارکینگ و به بهانه خانه هایی که توسط مردم ایجاد می شود از بین ببرند و فقط افسوس آن برای ما باقی بماند.»
این قسمتی از صحبت های مدیر گروه دیرینه شناسی دانشگاه هنر اصفهان در پاسخ به اظهارنظرهای اخیر مسئول دیرینه شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان درباره نتایج گمانه زنی ها در ایستگاه ابن سینا(یکی از ایستگاه های خط دو قطار شهری اصفهان) است.
علی شجاعی اصفهانی با انتقاد از اظهارنظر اخیر مسئول دیرینه شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان به ایسنا اظهار داشت: از اعضای شورای فنی این اداره به غیراز مسئول دیرینه شناسی استان، شخص دیگری تخصص دیرینه شناسی ندارد و طبیعتاً سایر افراد که در زمینه کاری و تخصصی خود خبره هستند به خود اجازه اظهارنظر در ارتباط با مسائل مربوط به تخصص مستقل دیرینه شناسی را نمی دهند. مسئول دیرینه شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان در پوشش شورای فنی این اداره مطالبی را درباره ایستگاه ابن سینا عنوان می کند که زیبنده این اداره نیست. متأسفانه به برنامه هایی که تحت عنوان نظارت یا کاوش توسط بخش دیرینه شناسی اداره کل انجام می شود انتقادات جدی وارد است و بطور خاص در ارتباط با پروژه قطار شهری اصفهان به نظر می آید بخش دیرینه شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان با نگاهی که در پیش گرفته حافظ منافع سازمان قطار شهری است نه حافظ منافع میراث فرهنگی!
ظلم به اصفهان و محو شواهد تاریخی شهر بواسطه مترو
این عتیقه شناس اضافه کرد: در مورد چهارباغ هم این مسئله وجود داشت که به نظر شورای فنی استناد و گفته می شد داده¬های موجود مربوط به دوران قاجار است مهم نیست، پهلوی است مهم نیست، آثار از بین رفته و سنگفرش کنید! طرح چنین دیدگاه هایی جای سؤال است؟!
عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان اشاره کرد: بیت المال از نظر کسی که در زمینه دیرینه شناسی تحصیلات دارد ثروت فرهنگی شهر منحصربه فرد اصفهان است. بیت المال داشته های تاریخی شهر ما است که نه فقط برای اصفهان، بلکه برای کل ایران و جهان مهم می باشد، نه ظلمی که بواسطه ساخت مترو واردشده و منجر به محو شواهد تاریخی شهر شد.
مگر می شود آثار چند صد متری مسجد جامع را اینگونه تفسیر کنید؟!
شجاعی اصفهانی با اشاره به اینکه مسئول دیرینه شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان آثار به دست آمده در محل ایستگاه متروی ابن سینا را ضعیف و متعلق به دوره قاجار خوانده است، افزود: مگر می شود در چند صد متری مسجد جامع کار کرده و به این راحتی آثار را اینگونه تفسیر کنید؟! هرکس فقط در حد چند کتاب معمول درباره اصفهان بخواند و یا اندک شناختی از شهرسازی دوران اسلامی داشته باشد می داند که در دوران اسلامی با مجموعه آثار مواجه هستیم و نه یک اثر. مسجد جامع اصفهان تنها بنایی است که در کنار ده ها بنای باارزش دیگر در هسته مرکزی شهر اصفهان و دورانی که سلجوقیان در اوج قدرت بودند به کمال رسید. محدوده ای که در آن باید به دنبال آثار باارزش از دورانی باشیم که شهر پایتخت سلجوقیان و رقیب بغداد بود، همچنین آثاری از سایر دوره های قبل و پس از حمله مغول که اصفهان همیشه به عنوان شهر اول و یا شهر دوم کارکرد خودرا حفظ نموده بود.
این محدوده، قلب تپنده اصفهان و ایران بوده است
مدیر گروه دیرینه شناسی دانشگاه هنر اصفهان تاکید کرد: این محدوده، قلب تپنده اصفهان و ایران بوده است. ولی حضرات می گویند آثار متعلق به دوران قاجار و پهلوی است! همانطور که درباره چهارباغ و میدان عتیق هم چنین نظراتی داشتند و گفتند آثار به دست آمده متأخر است و بهانه ای شد برای تغییرات گسترده در محوطه های باارزش شهر.
او افزود: سؤال اینجاست که وقتی با بولدوزر، لودر، کامیون و بیل مکانیکی کار می کنند و بازهم آن قدر سفال سالم از لایه های مختلف میدان عتیق به دست آمد چطور به خودشان اجازه می دهند که بگویند ما فقط با یک اثر دوره قاجار طرف می باشیم یا فقط کارگاه قند بود و بقیه اش مهم نبود و می شود چنین اقداماتی انجام داد؟!
آیا باید لوحه داریوش پیدا شود تا بگویید اینجا باارزش است؟!
استادیار دانشگاه هنر اصفهان با ابراز تأسف از این که اتفاقاتی که تحت عنوان نظارت و یا کاوش در محدوده کارهای عمرانی مترو توسط بخش دیرینه شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان انجام شده نتوانسته است به سؤالاتی که در ارتباط با گذشته شهر مطرح شده پاسخ دهد و یا سؤال جدیدی را طرح کند، اضافه کرد: کسی باید در نقاط تاریخی کار کند که با وقایع در رابطه با اصفهان آشنا باشد و تاریخ شهر را بشناسد و با چالش-های دیرینه شناسی شهری آشنا باشد، نه این که بطورمثال فقط یک تکنسین متخصص دوران قبل از تاریخ باشد و بگوید این سفال است و این نیست و این معماری است و آن نیست و درنهایت بدون اهمیت است.
شجاعی اصفهانی اشاره کرد: باید سؤال کرد که چه داده ای اگر آشکار شود برای بخش دیرینه شناسی اداره کل اهمیت دارد؟! آیا باید لوحه داریوش پیدا شود تا بگویند اینجا باارزش است؟! یا کاخ ساسانی با تزئینات و نقاشی؟! درحالی که وقتی در یک شهر تاریخی کاوش می کنید باید بدانید اینجا قسمتی از محدوده زیست آن شهر بوده است آن هم در مجاورت مسجد جامع اصفهان یعنی در مرکز اصفهان و طبیعتاً در لایه های مختلف آن آثار متنوعی وجود دارد. همین الان نیز که درحال انتقال تأسیسات، در زیر زمین در این محدوده هستند متأسفانه بدون هیچ نظارت و مطالعه دیرینه شناسی کار انجام می شود و در بازدید اتفاقی که داشتم شواهد سفال از دوران تیموری و صفویه را در میان داده های سطحی به وفور دیدم.
اصفهان نباید بازیچه افرادی شود که ثروت نهفته شهر را از بین ببرند
سرپرست کاوش دیرینه شناسی ایستگاه مترو امام حسین (ع) با اشاره به اینکه اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان باید تصمیم قاطعی برای میراث ناپیدا و لایه های فرهنگی پنهان شهر اصفهان بگیرد، اظهار داشت: اگر اراده ای برای شناخت و حیات پایدار اصفهان وجود دارد این شهر نباید بازیچه افرادی شود که تمام ثروت نهفته شهر را به بهانه مترو، به بهانه پاساژ و پارکینگ و به بهانه خانه هایی که توسط مردم ایجاد می شود از بین ببرند و فقط افسوس آن برای ما باقی بماند. داستانی تکراری که در دوره پهلوی نیز با آن مواجه شدیم و در آن موقع به بهانه عبور خودرو و توسعه ظاهری، خیابان هایی راه اندازی شد که همچنان درگیر آن هستیم و بافت و آثار موجود را تخریب و شواهد را مدفون کردند و امروز هم با موضوع مترو. اگر افراد بخواهند فقط با این پیش فرض حرکت کنند که این آثار مهم نیست بدین سبب هرچقدر هم ما بگوییم و بنویسیم و نشر دهیم بازهم آنها حرف خودشان را تکرار می کنند و اتفاقی نخواهد رخ داد.
شجاعی اصفهانی تاکید کرد: انتظار بود با مدیر جدید اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان که قاطعانه وارد میدان شده و دغدغه های جدی برای اصفهان دارد در زمینه دیرینه شناسی استان اصفهان هم اتفاقات خوبی رخ دهد و ما شاهد یکسری حرکاتی باشیم که به نفع دیرینه شناسی شهر و به نفع دیرینه شناسی حوضه آبریز زاینده رود و کل استان باشد ولی باردیگر تکرار همان اتفاقات قبلی است که می گویند آثار قاجار است مهم نیست، پهلوی است مهم نیست، سفال است ارزشی ندارد، معماری است ضعیف است، خرده سفال است به درد نمی خورد، شورای فنی باید نظر بدهد و پنهان شدن در پشت مردم که برای رفاه مردم باید این روند طی شود! حرف هایی از این قبیل که ما انتظار داریم حداقل از گوش متولیان میراث شنیده نشود.
مشکل اصلی کجاست؟
او تصریح کرد: آنچه از گذشته اصفهان می دانیم و در صحبت هایی که با افراد دلسوز در میراث و یا قطار شهری انجام می شود، روشن است که چه اتفاقات ناگواری توسط قطار شهری برای گذشته شهر رخ داده و همچنان با نگرانی علاقه مندان به میراث دنبال می شود. درحالی که ایستگاه های میدان شهدا، تختی، دروازه دولت، شریعتی، میدان آزادی، پارک شهید رجایی و ایستگاه هایی که خارج از محدوده بافت تاریخی اصفهان هستند می توانند شواهدی از اصفهان پیش از اسلام را برای ما آشکار کنند!
این عتیقه شناس بابیان این که افرادی که برای شناخت میراث ناپیدای اصفهان دغدغه دارند حداقل دلشان می خواهند داده های جدید پیدا کنند، اظهار داشت: به نظر من مشکل اصلی را باید در ضعف اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان از نظر دیرینه شناسی دانست و همیشه تعدد بناها و مسئله مرمت و نگهداری از آنها سبب شده برنامه ای برای میراث ناپیدای شهر و استان نداشته باشیم.
نتیجه این عملیات چه شد؟ گزارش آن کجاست؟
شجاعی اصفهانی با اشاره به صحبت های مسئول دیرینه شناسی اداره کل میراث فرهنگی در خصوص این که آثار به دست آمده در ایستگاه متروی ابن سینا متعلق به دوره قاجار است، اضافه کرد: واقعاً چه کسانی روی این آثار کار می کنند؟ بر چه اساسی می گویند دوره قاجار است؟ همان روزهای اول که گمانه زنی در ایستگاه متروی ابن سینا شروع شده بود نمونه های سفال پیش از قاجار به وفور دیده می شد و حالا این افراد ادعا می کنند آثار متعلق به دوره قاجار است! تصور کنید که دوره قاجار باشد، آیا قاجار قسمتی از گذشته این شهر نیست و ما نباید از آن اطلاع داشته باشیم که در دوره قاجار چه اتفاقی در این محدوده رخ داده است؟! آیا ناظر این عملیات نباید جوابگو باشد که نتیجه این عملیات چه شد؟ گزارش آن کجاست؟ اطلاعاتش کجاست؟ تا چه اندازه توانسته است سؤالات پژوهشگران حوزه اصفهان را پاسخ دهد؟
اگر اقدامی نشود ما همچنان گرفتار محو آثارمان خواهیم بود
عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان اظهار داشت: بارها شده دانشجویان به اداره میراث فرهنگی استان اصفهان مراجعه می کنند و پیگیر نظارت ها و گزارش های این چنینی می شوند اما با دست خالی بازمی گردند.
او تاکید کرد: متأسفانه بخش دیرینه شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان در یک روزمرگی مخربی به سر می برد و مطمئناً اگر اقدامی صورت نگیرد هرجایی آثاری پیدا شود همین روند ادامه خواهد یافت و ما همچنان گرفتار محو آثارمان خواهیم بود.
مدیر گروه دیرینه شناسی دانشگاه هنر اصفهان افزود: امیدوار هستم با حضور افرادی که در این دوره در بدنه شهرداری حضور دارند و دغدغه میراث فرهنگی شهر را دارند و حضور مشاور وزیر به عنوان مدیرکل اداره میراث فرهنگی استان اصفهان، بنیان های جدی برای شناخت میراث ناپیدا در شهر و استان گذاشته شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب