گزارش كادو دونی؛
خیام نیشابوری ریاضیدانی شاعر و عارف
کادو دونی: حکیم عمرخیام نیشابوری فیلسوف، ریاضیدان، ستاره شناس و شاعر رباعی سرای ایرانی است که 28 اردیبهشت در تقویم ملی به نام روز ملی بزرگداشت خیام نام گذاری شده است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: در آسمان پر ستاره تاریخ تمدن و اندیشه ایران، حکیم خیام نیشابوری نامی آشنا برای عموم ایرانیان و هفت اقلیم جهان است و اگر نگوییم خیام جهانی ترین شناسنامه ما ایرانیان است، دست کم یکی از نمادهای هویت بخش و معرف فرهنگ و اندیشه ایرانی در سراسر گیتی است.
او که در شهر دانشمند پرور نیشابور پا به عرصه وجود گذاشت، با بهره گیری از فضای مساعد و مستعد علمی و فرهنگی آن دیار، بالیدن گرفت و فرصت کم نظیری یافت تا به اعماق فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی راه پیدا کند و در حوزه دانش به جایگاهی رفیع برسد.
خیام نیشابوری بزرگترین ریاضیدان عصر خود بوده، او روشی برای حل معادله درجه ۳ ارایه داده که هنوز هم بهترین است. اصل پنجم اقلیدس (اصل خطوط موازی) را اثبات نموده، قواعدی برای بسط ۲ جمله ای (a+b) ارائه کرده، مثلث جبری ارایه داده که امروز به نام مثلث خیام – پاسکال مشهور است، دقیق ترین تقویم بشری را (زیج جلالی) همین تقویمی که ما از آن استفاده می نماییم قرارهایمان را با آن تنظیم می نماییم را تدوین کرد، روش توزین اجسام در آب ارائه کرده و کلی کار علمی مهم دیگر، با اینحال امروز ما همه او را در درجه اول به نام شاعر می شناسیم.
حکیم عمر خیام نیشابوری معروف ترین چهره ایرانی در مغرب زمین است، ترجمه ای که فیتز جرالد در ۱۸۵۹ از اشعار خیام منتشر نمود او را به چنان شهرتی رساند که به طور معمول خیام را در کنار هومر، شکسپیر، دانته و ویرژیل یکی از ۵ شاعر بزرگ تاریخ می دانند.
در انگلیس، آمریکا، آلبانی و تونس هتل هایی به نام حکیم عمر خیام به سبب شهرت جهانی او تولید شده است و همین طور در بخارست پایتخت رومانی یک میدان نیز به نام خیام وجود دارد، از طرفی ناسا یکی از آتشفشان های ماه و نیز یک سیارک را به نام حکیم خیام نامگذاری کرده است.
حکیم عمر خیام نیشابوری تابحال ۴ بار توسط هالیوود فیلم شده است دو تایشان فیلم صامت بوده در سال ۱۹۲۲ و ۱۹۲۵ یکی شأن خیلی تازه است نگهدارنده «افسانه عمر خیام» که سال ۲۰۰۵ به کارگردانی کیوان مشایخی تولید شده و معروف ترین از همه، ماجراهای عمر خیام ۱۹۵۷ که در آن کورنل وایلد، ستاره فیلم های کلاسیک دهه ۵۰ هالیوود نقش خیام را بازی کرد.
متأسفانه در ماه های گذشته مجموعه تلویزیونی حشاشین که در ماه مبارک رمضان امسال توسط رسانه های مصری با بودجه ای بیش از ۱۳ میلیون دلاری انتشار یافت، دارای سوگیری های فراوانی در مورد شخصیت حکیم عمر خیام نیشابوری داشته به شکلی که جایگاه رفیع این حکیم پرآوازه را به سخره گرفته است.
بیراهه رفتن سریال حشاشین در باب شخصیت حکیم عمر خیام نیشابوری
سید حسن رضوی، رییس انجمن نویسندگان عالی مقام نیشابوری در این رابطه در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری، فیلسوف، ریاضی دان، ستاره شناس و شاعر رباعی سرای ایرانی همچون کاراکترهای این نمایش است که متأسفانه با دیدگاهی مغرضانه، فردی عیاش را به تصویر می کشد که هیچ چیز در دنیا برایش اهمیتی ندارد و فقط در پی عیش و نوش و خوشگذرانی بوده است! ادعایی بسیار نابخردانه و رذالت بار در حق مردی که افتخار جهانیان است.
وی اضافه کرد: بیراهه رفتن سریال الحشاشین مصری در پرداختن به شخصیت خیام از همان ابتدا مشخص است و انگار نویسنده این فیلم از جایگاه علمی خیام نیشابوری اطلاعی ندارد.
رئیس انجمن نویسندگان عالی مقام نیشابوری بیان کرد: عجیب است که برخی براین باورند که وقتی شاعری همچون خیام می گوید «می نوش که عمر جاودانی این است» و یا سایر شعرای ایرانی وقتی در اشعارشان از واژه هایی همچون می، مطرب، ساقی، شراب بهره می گیرند؛ فقط معنای ظاهری را در می یابند که در شعر می تواند معانی دیگری نیز به خود بگیرد.
رضوی ابراز کرد: عوامل ساخت این سریال با چه گستاخی، خیامی خوشگذران را به تصویر می کشند که در زمانه خویش، جانشین ابن سینا بود! حکیمی که بزرگترین پزشک دربار سلجوقیان بوده و در ریاضیات خدمات بی نظیری به جهانیان عرضه نموده است؛ حتی در امر فلسفه هر چند که رساله های کوتاهی به نگارش درآورده اما از همان اندک مطالب نیز می توان مبانی کلی حکمت اسلامی را دریافت کرد.
وی اظهار داشت: بطور قطع مسؤولان و متولیان فرهنگی کشورمان می دانند که در دوران جنگ روایت ها هستیم که در این امر بایستی همانند دوران دفاع مقدس از جان و دل برای آن کار کرد، اما بنظر می رسد دیگران با جعل روایات و تحریف تاریخ گوی سبقت ربوده و شاید تا چند سال دیگر همانگونه که مولانا و نظامی را از ایرانیان جدا کردند؛ سعدی، عطار، شبستری، خواجوی کرمانی و حافظ و غیره را هم با تحریف و جعل حقیقت، چهره ای متفاوت تر از آنی که هستند ارائه دهند!
خیام از آفرینش سوال کرده و آفرینش برایش شگفتی دارد
قدم علی سرامی نویسنده، شاعر و پژوهشگر ایرانی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: یکی از شگردهای خیام این است که قالب قصیده به مفهوم پرگویی را کنار گذاشته و در قالب کوتاه رباعی سخن گفته است.
وی اضافه کرد: خیام در قبال عالم تعجب آور می گوید بدان که نمی دانی خداوند جهان را برای ائتلاف همگانی خلق کرده است و نباید خیام را از بابت چیزهایی که اطلاع ناقص داریم او را کوچک بکنیم و تأثیرات امروزی او را در افکار جهانیان کم جلوه بدهیم.
عضو هیأت امنای بنیاد فردوسی با اشاره به مضمون یک حدیث قدسی که اولیای الهی، نوامیس حق اند، درباب ماهیت این افراد باید با دقت سخن گفت با اعلان اینکه خیام می گوید به ظاهر زندگی افراد قضاوت نکنید، اشاره کرد: چطور یک آدم بی سواد که امکان تهذیب نفس کمتری دارد به خدا اعتقاد دارد آن وقت که خیام عالم به دانش زمانه بوده است آن وقت او می آید که کار ناشایستی بکند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: یکی از اساسی ترین حرف های خیام به من و شما این است که زیاد تند نرویم و اگر حرف حسابی داریم آنرا برای جهانیان بیان نماییم.
وی به یکی از دیدگاه های خیام درباب هجرت انسان ها پرداخت و اظهار داشت: منظر دیگری که سبب هجرت برخی از افراد در رباعیات شده است این بوده که خیام از آفرینش سوال کرده و آفرینش برایش شگفتی دارد.
حکیم عمر خیام بی گمان از ارزشمندترین دانشمندان و ادیبان ایران زمین است
مرتضی آخرتی، شاعر و نویسنده نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: حکیم عمر خیام بی گمان از ارزشمندترین دانشمندان و ادیبان ایران زمین است که آثار علمی و ادبی اش هنوز هم در خیلی از مناطق جهان مورد نظر و محل توجه خردمندانِ عالم است.
وی اضافه کرد: در مقام ممتاز خیام همین بس که به روایت میراث مکتوب تاریخ و ادب پارسی، وی به حکم حکمت برازنده اش بی آنکه حکومتی باشد، حکم داشته تا دوشادوش ملک شاه سلجوقی با او هم تخت می نشسته است.
این نویسنده بیان کرد: آبرویِ خیام در نیشابور به قدری بوده که حکیم سناییِ غزنوی برای گره گشایی در مشکل پیش آمده اش درخواستی به او نوشته و میانجی گری او را استمداد می کند. همین طور به قول مقالات شمس، امام محمّد غزالی از سرآمدان فقه و کلام و حکمت و معرفت، اشارات ابوعلی سینا را پیش خیام خط می برده است.
بررسی همه جانبه احوال و آثار خیام و شناخت دقیق شخصیت وی در ابعاد و وجوه مختلف آن کاری اساسی و امری لازم است تا از رهگذر چنین تحقیقات دقیق و عمیقی ما را به رمز و راز شخصیت جامع الاطراف خیام و شرایط و زمینه های تاریخی، اجتماعی و فرهنگی پرورش وی در دامن فرهنگ پربار ایرانی-اسلامی و چگونگی باز آفرینی آن رهنمون سازد.
نکوداشت هر ساله این دانشمند بزرگ عالم اسلام در ۲۸ اردیبهشت، فرصت مغتنمی است که از دانش و نگرش خیام که نیاز دنیای امروز است و شرایط اخیر حاکم بر جهان اهمیت آنرا دو چندان ساخته، بهره جسته و قدر امروز را بیشتر بدانیم.
مراسم گرامیداشت حکیم عمر خیام نیشابوری به زمان دیگری موکول شد
لازم به ذکر است امروز برخلاف سالهای قبل به سبب وقوع سیلاب و بارش باران و تگرگ شدید در شهر نیشابور بنا به دستور ستاد بحران استان و شهرستان ویژه برنامه های مراسم گرامیداشت حکیم عمر خیام نیشابوری لغو و به زمان دیگری موکول شده است.
مهدی دونده، معاون استاندار و فرماندار نیشابور در این رابطه اظهار داشت: با وجود برنامه ریزی انجام شده برای اجرای ویژه برنامه های روز ملی حکیم عمر خیام نیشابوری در شهرستان نیشابور اما به سبب شرایط آب و هوایی برنامه های این بزرگداشت بطور کامل لغو و به زمان دیگری موکول شده است که به اطلاع عموم مردم خواهیم رساند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب