بررسی جوانب مداخله دولت در صنعت نشر در یک نشست
به گزارش کادو دونی، مناظره با گزاره «مداخله دولت در حوزه نشر از هر جهت زیان بار است» با حضور دو گروه از دانشگاه های الزهرا و تهران، در سی وپنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار گردید.
به گزارش کادو دونی به نقل از ایسنا، در این مناظره که به همت جهاد دانشگاهی و با حضور دو گروه موافق و مخالف ورود دولت به حوزه نشر، در سالن نشست های تخصصی یاس نمایشگاه کتاب و با حضور هیئت داوران جهاد دانشگاهی برگزار شد.
یداللهی از گروه مشکات، با یادآوری نتیجه ناکارآمد مداخله دولت در اقتصاد به منظور ارتقای رفاه عمومی بیان نمود: با عنایت به معنای مداخله، ضروری است ورود دولت به عرصه نشر، نظارتی باشد و نه دخالتی. مداخله انواع تصمیم گیری دولت برای تعین سرنوشت بازار است. باآنکه در خیلی از زمینه ها حضور دولت ضروری می باشد، در این حوزه با مداخلاتی چون قیمت گذاری و... عده ای وسوسه می شوند تا با این نهاد سیاسی به سراغ بازار بیایند. اما همانطور که تجربه جهان و جریان اقتصاد جهانی نشان می دهد، مداخله و تعدد حوزه های دخالتی امر خوبی نیست. مداخله دولت در بازار سبب بی اعتمادی و مشکلاتی شامل گسست سرمایه، افزایش رکود و نوسانات بازاری می شود.
او اضافه کرد: اگر بخواهیم دلایل مداخله را بررسی نماییم، باید بگوییم علت آن است که دولت فهم درستی از وظیفه خود ندارد و مایل است با مداخلتش اعمال سلطه کند. با این وجود از آنجائیکه کتاب کالایی خصوصی است، در بازار شکست نمی خورد. رکودی که حالا در حوزه مطالعات شاهدیم، از مداخله دولت می باشد.
یداللهی سپس اظهار داشت: مسائلی چون عدم بهینگی و بی ثباتی، باز ماندن دولت از رسالت اصلی خود بعنوان نهادی حاکمیتی، تضغیف بازارهای رقابتی بخش خصوصی و کاهش سهم بازار رقابتی، افزایش مالیات و هم کاهش کارایی اقتصادی از دیگر نتایج زیان بار دخالت دولت در حوزه نشر است.
در ادامه نماینده گروه اشراق با یادآوری جهان فرضی پیشادولتی و خلأ نهادی برای مدیریت بیان نمود: باید با عنایت به نقش دولت فهمید مسئولیت او ایجابی است یا سلبی. باید مشخص شود تفاوت دخالت و کنترل چیست. این ضربه ای مشخص است که دخالت یک نهاد خصوصی به اندازه دولت اثرگذار می باشد. بازدارندگی همچون علت های مداخله دولت می باشد که به منظور بقا ایجاب می شود. هر دولتی جدا از چپ یا راست بودن، نوعی ایدئولوژی و نظام فکری دارد و برای بقا باید بازتولید فرهنگی انجام دهد.
تصدی گری دولت؛ بلاتکلیفی ناشران
رمل محمره در پاسخ اظهار داشت: ما منکر مسئولیت دولت نیستیم؛ اما مسئولیت مساوی با مداخله و نفوذ نیست. مداخله دولت را نفی نمی کنیم؛ بلکه بحث بر سر نتایج این مداخله است. در یک تعریف علمی از مداخله، نتایج مداخله مورد توجه است و باید گفت این مداخله در بازار نشر به هر شکلی زیان بار است. از دهه ۱۳۶۰ به بعد، حمایت های دولت در زمینه های یارانه کاغذی و تسهیلات انجام شده؛ اما تمام این اقدامات سبب رخ دادن مشکلاتی چون سوداگری در بازار برای بهرهبری و افزایش قارچی انتشارات و تعدد ناشران است. یارانه دولت سبب افزایش استفاده از کاغذ بی کیفیت، افزایش مترجمان بی تجربه و همینطور اقلام نامرغوب شده است. مساله سانسور هم همچون این مشکلات است. تمام این موضوعات سبب روی گردانی مردم از حوزه کتاب می شود. در واقع ما یارانه دولتی را به کتاب هایی اختصاص می دهیم که باآنکه برای مردم است، سودی برای آنان ندارد.
صرفی، از موافقان ورود دولت به حوزه نشر، ضمن اشاره به این که نوع مداخله و چگونگی دخالت در حوزه های متعدد نشر چاپی و دیجیتال باید مورد توجه قرار گیرد تصریح کرد: نباید گزاره جلسه تنها از دید اقتصادی بیان شود. اگر تنها بازار در نشر کتاب مورد توجه باشد، کار فرهنگی نیمه تمام باقی می ماند.
او با تکیه بر این که همچون دلایل ضرورت دخالت دولت بحث دیگر کپی رایت است بیان نمود: با عدم مداخله دولت، مساله کپی رایت هم با مشکلات مختلف روبه رو می شود.
وی در پاسخ رمل محمره در رابطه با مساله سانسور اضافه کرد: میثاق حقوق بشر تایید کرده که آزادی اطلاعات تنها به شرطی که به اخلاق حسنه و نظم عمومی صدمه نزند و مطابق قانون باشد ایرادی ندارد.
حقیان، از دیگر موافقان ورود دولت به حوزه نشر، اظهار داشت: گزاره مناظره در رابطه با دولت است؛ اما حالا در رابطه با بازار صحبت می شود. دولت موجودیتی نیست که منحصرا برای اقتصاد به وجود آمده باشد. سانسور هم جوانب متعدد دارد. سانسور کتاب را جز در مسائلی که آشکارا با نظام اخلاقی در تضاد است ما هم قبول نداریم. اما باید دانست وظایف ذاتی دولت چیست. بحث بر سر بایدهاست. دولت برای بقا باید در حوزه نقد فعال باشد و این یعنی ایدئولوژی و الگوسازی تفاوتی ندارد کجا باشد. در حوزه نشر بازتولید مدنظر است.
بازار همان کاری را می کند که دولت با قدرت نرم انجام می دهد
گروه اشراق بیان نمود: ما دولت و بازار را جدا نمی نماییم و تنیدگی این دو را قبول داریم. گزاره این مناظره عام است؛ ولی گزاره عام باید در تمام شرایط صادق باشد. در یک مثال نقض، دولت کمک می نماید تا کتاب هایی که برای ما تحریم هستند وارد شوند. تمام کشورها متناسب با اخلاق حسنه و نظم عمومی متناسب با ایدئولوژی و امنیت ملی در بازار نشر دخالت می کنند. حالا ما در کشور سانسور سیاسی نداریم و سانسور در زمینه اخلاقی است. برای نمونه در همین نمایشگاه کتاب مانیفست حزب کمونیسم به سادگی قابل دریافت است. مساله اینجاست که ما به دولتی دموکراتیک و حق مدار نیاز داریم. ما نباید دولت را کنار بگذاریم بلکه باید معضلات در ارتباط با آن حل شوند. همینطور شاهدیم که دولت تمام تلاشش را می کند تا سرانه مطالعات بالا رود. باید در رابطه با قانون صحبت کرد.
رمل محمره از گروه مشکات در نقد ورود دولت اظهار داشت: سازمان های دولتی با ضربه جبران ناپذیر به حوزه نشر، مباحث پژوهشی را تضعیف می کنند.
یداللهی، مخالف دیگر ورود دولت به حوزه نشر اضافه کرد: باید دید آیا این دخالت در تمام شرایط بی زیان است یا خیر؟ امروزه حتی کشورهایی که در هدایت دولت های تک حزبی اند هم مداخله را کاهش داده اند. برای نمونه کشور چین از سال ۱۹۷۹ از برنامه ریزی دولت مرکزی فاصله گرفت و بعد از این تغییر نقش، دولت پیشرفت اقتصادی قابل ملاحظه ای یافت. هرچه واگذاری ها بیشتر شود، تشکل ها به وحدت رویه بیشتری می رسند.
حقیان، از گروه اشراق، ضمن اشاره به این که تعریف از مداخله از چندین جهت قابل توجه است بیان نمود: گزاره جلسه ابهام و گستره وسیعی دارد. مداخله امری ثابت نیست. دولت ها بر اساس سیاست ها سطوح مداخله را تغییر می دهند. پس نمی توان گفت دقیقاً مداخله چیست. دولت عنوانی است که به نسبت ایدئولوژی ها با بازخوردهایی که می گیرد، دخالت ها را کاهش یا بالا می برد. در یک تعریف، ایدئولوژی آگاهی وارونه است و هیچگاه حقیقتی کامل به ما نمی دهد. اما نفس مداخله نباید زیر سوال رود. حتی کشورهای لیبرال هم به شکل غیرمستقیم بیشترین انحصارگری بر کالاها را دارند و با توان نفی بالا کالاها را با انواع مالیات ها محدود می کنند.
در پایان نشست هر دو گروه جمع بندی نهایی خویش را عرضه دادند.
رمل محمره بیان نمود: ما اعتقاد داریم ضرر مداخله بیشتر از سود آن است. بحث بر سر بازار نشر است. باید دید چطور می توان مداخله دولت را کنترل کرد؟
صرفی هم با تکیه بر این که مداخله دولت نباید با بحث کنترل قیمت اشتباه گرفته شود بیان نمود: همانطور که گزاره کلی است باید کلی هم به این مورد نگاه کرد. دولت با انواع تسهیلات و یارانه ها از نشر حمایت می کند و نهاد جایگزینی برای او نداریم.
منبع: كادو دونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب